Yas kişiyi yaşamda ve aşkta yeni bir yatırıma yöneltir (Laplanche ve Pontalis, 1973).

Yas hakkında düşünürken “kaybedileni geride bırakıp önüne bakmak” şeklinde bir düşünceye kapılabiliyoruz. Bu düşünce bir bakıma anlamlı gelebilir.

Çünkü kayıpta gerçekten de geride kalan bir şey vardır. Fakat geride kalan şey kişinin kendisinden ayrı değildir. O bağlantı, kurulan duygusal bağ, yapılan ruhsal yatırım anlamlandırılıp onunla ilgili acılar yaşanmadıkça yas çalışması yapılamaz.

Yas bu şekilde daima yaşama sadıktır. Yaşama yönelir. Yaşamın acılarını içerir.

Nesneyi geride bırakıp (!) yoluna devam etmenin yüzeyselliğinde işlemez. Daha ağır, derin ve sonuçlandığında özgürleştirici bir süreçtir.

Özgürlük bağın kopması, yatırımın tamamen çekilmesi ile ilgili değildir. Bağın anlamı içinde; ne kadarı tutulacak ne kadarı bırakılacak onun dengesini kurmakla ilgilidir. Ancak böyle ‘yeni bir nesne’ye yönelim, yatırım başlayabilir.

Aslı Gökçe TÜRKMEN